Misschien heb jij last van codependency? Bij codependency probeer je eigenwaarde te voelen door door de goedkeuring en bevestiging van anderen. Als codependent ga je je aanpassen, pleasen en je gedragen op een manier waarmee je goedkeuring en bevestiging denkt te krijgen. Wat er onder zit is een tekort aan eigenliefde, eigenwaarde en verbinding met je eigen gevoel waardoor je als codependent niet goed weet wie je bent en wat je wilt en verlies je jezelf makkelijk, in contact met de ander. Je gaat ook makkelijker over je eigen grenzen. Vaak voelt de codependent die helemaal niet. Het liefst houdt de codependent de controle. Die controle geeft een gevoel van houvast, omdat er geen innerlijke (emotionele) basis is van eigenwaarde, zelfvertrouwen en verbinding met het eigen gevoel waar de codependent houvast aan heeft.

Voorbeelden van codependency

Perfectionsme
Pleasen
Over-verantwoordelijk voelen
Aanpassen
Een diepe angst om niet goed genoeg te zijn
Moeite met keuzes maken
Het gevoel dat liefde en aandacht moeten worden verdiend
Jezelf makkelijk verliezen
Innerlijke leegte voelen
Graag controle willen
Eenzaam voelen
Moeite met “nee” zeggen
Last van schuldgevoelens, b.v. als je “nee” zegt
Jezelf vergelijken en minder of meer voelen dan een ander
Je heel erg bezig houden op 1 of meerdere personen waar het slecht mee gaat
Mensen willen helpen en redden en dat het ten koste gaat van jou
Moeite met anderen teleurstellen
Angst om afgewezen te worden, in de steek gelaten te worden
Gevoelens van somberheid/depressie
Overleven in plaats van leven
(Emotionele) Afhankelijkheid
Moeite hebben met hulp vragen en hulp accepteren
Wegpraten of weg duwen van gevoelens
Veel nadenken, piekeren en analyseren
In “alles” of “niets” denken
Moeite in relaties met een goede balans tussen autonomie en afhankelijkheid
Niet vertrouwen op eigen gevoelens
Onvoldoende luisteren naar eigen behoeftes en behoeftes

Oorzaken van codependency

Codependency vindt meestal zijn oorsprong in een onveilige gezinssituatie waarin er onvoldoende ruimte en aandacht was voor de gevoelens en behoeftes van de codependent. Er werd bijvoorbeeld niet gesproken in het gezin over gevoelens. En moeilijke, pijnlijke dingen werden verzwegen en niet benoemd of uitgesproken. Het tonen van gevoelens en kwetsbaarheid werd (op non verbale wijze) afgewezen en niet gewaardeerd.

Het kan ook zijn dat er in het gezin sprake was van emotionele verwaarlozing, geweld (emotioneel/geestelijk/fysiek), verslavingsproblematiek zoals verslaving aan alcohol, drugs, seks, dat een van de ouders vreemd ging, of dat de codependent moest zorgen voor een van de ouders omdat die emotioneel of fysiek niet voor zichzelf kon zorgen. Gezinnen waarin misbruik, mishandeling, geestelijk en/of fysiek plaats vond, zijn voorbeelden van disfunctionele gezinnen. Waarin het zeer onveilig was om gevoelens te laten zien en delen. Of gedrag van ouders wat onvoorspelbaar was. Zoals bijvoorbeeld het een zeggen en iets anders te doen of dingen beloven en niet nakomen zijn een voedingsbodem voor codependency.

Met het aanpassingsgedrag (overlevingsmechanismen) wat je leerde kon je als kind overleven in een emotioneel onveilige situatie. Naarmate we ouder worden, gaan die patronen steeds meer in de weg zitten. De overlevingsmechanismen blokkeren namelijk de weg om werkelijk gelukkig te worden en gezonde, gelijkwaardige relaties aan te gaan en te onderhouden. Mensen die codependent zijn, komen vaak in relaties en op werkplekken terecht met ongezonde dynamieken. Die ongezonde dynamieken voelen op onbewust niveau “veilig” omdat het bekend is van vroeger. Maar in werkelijkheid zijn ze onveilig. Maar dat kan de codependent meestal niet zien. Emotionele uitputting, burnout, drama en verdriet in relaties (ook met familie, op het werk en in vriendschappen) en veel “gedoe” zijn veel voorkomende problemen bij mensen die last hebben van codependency.

Loskomen uit codependency

Het is belangrijk te realiseren dat codependeny niet vanzelf over gaat.
Voor herstel van codependency is het belangrijk te ontdekken welke onbewuste patronen (blinde vlekken) en dynamieken er onder gedrag en keuzes liggen. Door dat bewust te worden, kun je leren gezondere keuzes te maken. Cruciaal is contact leren maken met je werkelijke gevoelens en behoeftes en deze gaan erkennen en uitspreken. Eigen grenzen gaan ontdekken en leren deze aan geven. Het is belangrijk dat eigenwaarde en zelfcompassie toenemen en ondermijnende gedachtes worden getransformeerd naar zelfcompassie en mildheid. Waardoor er een stevigere emotionele basis ontstaat van waaruit er gevoeld, gedacht en gehandeld wordt.

Er is helaas geen quick fix. Het is een proces waarbij je, met vallen en opstaan, stapje voor stapje steeds meer verbinding gaat ervaren met jezelf en met anderen. Je wordt steeds meer bevrijd uit de beklemmende patronen van codependency en leert je diepste angst en pijn aan te kijken, waardoor je er niet meer voor op de vlucht hoeft, maar er rust en balans in jezelf ontstaat.

In mijn praktijk heb ik een stappenprogramma ontwikkelt waarmee je stap voor stap persoonlijk begeleid wordt uit de patronen van codependency.